Engels, Barmen-Elberfeld’de (şimdiki Almanya/ Wuppertal)
28 Kasım 1820 doğdu. Bir Alman tekstilcinin en büyük oğluydu. Genç bir adamken,
babası onu Manchester’daki pamuk fabrikasının yönetimine yardımcı olması için
İngiltere’ye gönderdi. Tanık olduğu yaygın yoksullukla sarsıldı, 1845 yılında
yayımlanan bir yazı kaleme aldı: 1844 Yılında İşçi Sınıfının Koşulları.
Aynı yıl, editörlüğünü Paris’teki Karl Marx’ın yaptığı
Franco-German Annals adlı dergiye yardım etmeye başladı. Marx’la kişisel olarak
tanışmalarının ardından ikisi de kapitalizm üzerine aynı bakış açısına sahip
olduklarını fark ettiler ve birlikte çalışmaya karar verdiler. Marx'ın 1845
Ocağında Fransa’dan sürülmesinden sonra, diğer Avrupa ülkelerine nazaran daha
fazla ifade özgürlüğü vaad eden Belçika’ya gitmeye karar verdiler.
1845 Temmuzunda Engels, Marx’ı İngiltere’ye götürdü.
Burada Engels, İrlandalı emekçi bir kadın olan Mary Burns’le tanıştı ve Burns
ölünceye dek onunla birlikte yaşadı. Daha sonra kız kardeşi Lizzie’yle yaşamaya
devam etti. Bu kadınlar onu, içlerinde George Harney’in de olduğu Çartist
hareketin liderleriyle tanıştırdılar. 1846 Ocağında Engels ve Marx Brüksel’e
döndüler. Burada Komünist Yazışma Komitesi’ni kurdular. Tasarıları Avrupa’nın
çeşitli bölgelerindeki sosyalist liderleri birleştirmekti. Marx’ın
fikirlerinden etkilenerek, İngiltere’deki sosyalistler Londra’da bir toplantı
düzenlediler ve Komünist Birlik adı verilen yeni bir organizasyon oluşturdular.
Engels buraya bir delege olarak katıldı ve eylem stratejisinin
geliştirilmesinde büyük etkisi oldu.
1847 yılında Engels ve Marx birlikte bir broşür yazmaya
başladılar. Temelini Engels’in Komünizmin İlkeleri adlı kitabının oluşturduğu
bu 12.000 kelimelik broşür altı haftada bitirildi; amacı komünizmi kitleler
için anlaşılabilir kılmaktı. Komünist Manifesto adı verilen bu broşür 1848
Şubatında yayımlandı. Martta Engels ve Marx Belçika’dan kovuldular. Köln’e
taşındılar ve radikal bir gazete olan Yeni Ren Gazetesini çıkarmaya başladılar.
Engels, 1848 devriminin aktif bir katılımcısıydı.
Elberfeld’deki ayaklanmada aktif olarak bulundu, Prusyalılara karşı düzenlenen
Baden Seferi’nde Baden-Palatinate ayaklanmasındaki serbest güçlerin komutanı
olan August Willich’in yaveri olarak savaştı.
1849 yılında Engels ve Marx ülkeyi terk etmeye zorlandılar
ve Londra’ya gittiler. Prusyalı otoriteler İngiliz hükümetine bu iki adamı
sürgün etmesi için baskı yaptıysa da Başbakan Lord John Russell bunu reddetti.
Ancak yalnızca Engels tarafından kendilerine sağlanan parayla Marx ailesi büyük
bir yoksulluk içinde yaşadı.
1870’te Londra’ya taşınmadan evvel, Engel Marx’a yeterli
geliri sağlayabilmek için babasının Manchester’daki fabrikasında çalışmaya
gitti. Marx’ın 1883’teki ölümünün ardından, Engels yaşamını Marx’ın yazılarını
çevirmeye ve düzenlemeye adadı. Bununla birlikte, tek eşli evliliğin erkeklerin
kadınlar üzerinde baskı kurmak için ortaya attığı tek taraflı bir yalan
olduğunu söyleyerek feminist kurama önemli katkılarda bulundu. Bu bağlamda
komünist kuramı aileyle ilişkilendirerek, erkeklerin kadınlar üzerindeki
hakimiyetinin tıpkı kapitalist toplumlarda burjuvazinin işçi sınıfı üzerindeki
hakimiyetine benzediğini iddia etti. Engels, 1895 yılında Londra’da öldü. Hiç
çocuğu yoktu.
Yapıtları
Anti-Dühring
Doğanın Diyalektiği
Ludwig Feuerbach ve Klasik Alman Felsefesinin Sonu
Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni
Almanya’da Devrim ve Karşı Devrim
Alman İdeolojisi (Marx’la Birlikte)
Kutsal Aile (Marx’la Birlikte)
Köylüler
Savaşı
http://tr.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Engels