|
Langston Hughes |
|
|
|
|
1 Şubat 1902'de Missouri Joplin'de doğdu. Küçük
yaştayken annesi ile babası ayrılmışlardı. Hughes, çocukluk
yıllarını Kansas'da geçirdi.
Bu dönemde birlikte olduğu büyükannesinden dinlediği masallardan, öykülerden çok etkilendi.
Karaderili tarihinin bu ilk elden tanıklıkları, onu karaderililerin
yazgısına sıkıca bağladı. Sonra iş arayan annesi ile birlikte
birçok kenti gezdi: Buffalo, Mexico City, Colorado...
Liseyi Cleveland'de bitirdi. Kara Adam Irmakları Anlatıyor şiiri
1921'de Crisis dergisinde yayımlandı. 1921-1922 yıllarında bir
süre Columbia üniversitesi'ne devam etti. Ancak Harlem onu
daha fazla çekiyordu. Okulu bıraktı. Karaderililerin
toplantılarına katılmaya; bu toplantılarda şiirler okumaya başladı.
Sonra gezginlik yıllan başladı. Bir gemiye tayfa olarak girdi. Kanarya
Adaları'na, Azorlara, Afrika'ya gitti. Paris'te Montmartre'daki bir
gece kulübünde kapıcılık, Grand Duc adlı zenci kabaresinde
aşçı yamaklığı yaptı. İtalya'ya geçti. Bir gemiye
çımacı olup New York'a döndü.
Hughes, Avrupa'dan şiirlerle dönmüştü. 1925'de
Opportunity dergisinin şiir ödülünü kazandı.
1926'da da Witter Bynner Şiir Ödülünü aldı. İlk
kitabı "Yorgun Türkü de aynı yıl yayımlandı. Hughes, yazınsal
yaşamındaki dönüm noktasını ise Washington'da yaşadı.
Çalıştığı otele müşteri olarak gelen şair Vachel Lindsay'in
tabağının yanına bıraktığı şiirleri, şairin ilgisini çekti.
Lindsay'in ilgilenmesiyle gazeteler L. Hughes'dan bahsetmeye
başladılar. Bunun üzerine bursla Lincoln Üniversitesine
girdi. 1927'de ikinci şiir kitabı Yahu-diye Güzel Giysiler
yayımlandı. 1929 yılında üniversiteden mezun oldu.
O günlerde yazlarını bir arkadaşıyla güneyde gezilere
çıkarak geçiriyordu. Bu gezilerin ürünü
olan 1930'da çıkan öykü kitabı Kahkahasız Değil ile
Harmon Gold ödülünü kazandı. Şair daha sonraları da
birçok gülmece yapıtına imza atacak, yarattığı tip Simple
(Safdil) ölümsüzleşecektir. Hughes,
ödülün ardından Küba ve Haiti'ye gitti.
1931 yılında üçüncü şiir kitabı Sevgili
Güzel Ölüm yayımlandı. 1932-1933 yılları, sinema
çalışmaları yapmak üzere gittiği Sovyetler Birliği'nde
geçti. Moskova'da kaldığı dönemde "angaje sanat" ve
"toplumcu gerçekçilik" üzerinde çalıştı.
Trans Sibirya treniyle ülkeyi bir uçtan öbür uca
katetti. Kore'ye, oradan Japonya'ya geçti. Çin'e gitti.
Döndüğü Japonya'da "komünist ajanı" olduğu
gerekçesiyle sorgulanarak sınırdışı edildi.
New York'tan ayrılışından onbeş ay sonra dünya turunu tamamlayarak
San Francisco'ya vardığında. Sovyet gezisinin kendi
yöneticilerince de pek hoş karşılanmadığını öğrenecekti.
1937 yılında Baltimore'da yayımlanan Afro-Amerikan dergisinin savaş
muhabiri olarak İspanya İç Savaşı'na gitti. Altı ay boyunca,
Uluslararası Tugaylar'da görev aldı. İleride şiirlerini
İngilizceye çevireceği Kübalı şair Nicolas Guillen ile
burada tanıştı.
1944 yılında şiirlerinden bir seçme, Nazilere karşı savaşan Hollanda yeraltı örgütü tarafından yayımlandı.
1950 sonrası Mc Carthy fırtınasından Hughes de payına düşeni aldı.
"Amerikan Aleyhtarı Faaliyetleri Araştırma Komitesi" önünde
ifade verdi. Baskılar sonunda bir süre şiir yayımlamayarak
sessizliğe gömüldü.
Bu dönemde Caz Tarihi, Ünlü Zenci
Müzikçiler, Ünlü Amerikalı Zenciler, Zenci El
Kitabı gibi yapıtlar verdi. 1958 yılında şiirlerinden bir seçme
yaparak yayımladı.
1961 yılında Afrika temasının ağrı bastığı Anana Sor ve 1967'de de son kitabı "Parsla Kamçı" yayımlandı.
Langston Hughes 22 Mayıs 1967'de New York'ta öldü.
Yapıtları
Şiir
1926 The Weary Blues (Yorgun Türküler)
1927 Fine Clothes to the Jew (Yahudiye Güzel Giysiler)
1931 Dear Lovely Death (Sevgili Güzel Ölüm)
1932 Scottsboro Limited (Scottsboro Dâvası)
1932 The Negro Mother (Zenci Ana)
1938 A New Song (Yeni Bir Şarkı)
1942 Shakespeare in Harlem (Shakespeare Harlem'de)
1943 Freedom's Plow (Hürriyet Sabanı)
1947 Field of Wonder (Hayranlık Tarlaları)
1949 One-Way Ticket (Gidiş Bileti)
1951 Montage of a Dream Deferred (Ertelenmiş Düş Kurgusu)
1958 Selected Poems (Seçme Şiirler)
1961 Aşk Your Mama (Anana Sor)
1967 The Panther and the Lash (Parsla Kamçı)
Roman ve hikayeler
1930 Not Without Laughter (Kahkahasız-Değil)
1934 The Ways of White of White Folks (Beyazların İşi Gücü)
1952 Laughing to keep Crying (Ağlamamak İçin Gülmek)
1955 The Sweet Flypaper of Life (Hayatın Tatlı Sinek Kâğıdı)
1958 Tambourines to Giory (Büyük Bayram Şenliği)
1963 Something in Common (Ortaklaşa Birşeyler)
Senaryo
1936 Air Raid Over Harlem (Harlem'de Hava Hücumu)
Oyunlar
1938 Don't You Want To Be Free? (Özgür Olmak İstemiyor musun?
—Manzum Oyun) 1959 Simple Heaveniy (Cennetten Çıkma
— Müzikli Oyun)
1963 Emperor of Haiti (Haiti İmparatoru — Tarihi Oyun)
1963 Jericho —Jim Crow (Ayrıma Karşı İnanç)
1963 Five Plays (Beş Oyun: Mulatto (Melez), Soul Gone Home (Yuvaya
Dönen Ruh), Little Ham (Küçük Soytarı), Simple
Heavenly (Cennetten Çıkma) ve Tambourines to Glory
(Büyük Bayram Şenliği).
Mizah
1950 Simple Speaks His Mind (Safdil Aklına Geleni Söylüyor)
1953 Simple Takes A Wife (Safdil Karı Alıyor)
1957 Simple Stakes A Claim (Safdil Bahse Giriyor)
1961 The Best of Simple (Safdilden En güzel Parçalar)
1965 Simple's Uncle Sam (Safdilin Sam Amcası)
Biyografi ve otobiyografi
1940 The Big Sea (Koca Deniz)
1954 Famous American Negroes (Ünlü Amerikalı Zenciler)
1955 Famous Negro Music-Makers (Ünlü Zenci Müzisyenler)
1956 I Wonder As I Wander (Dolaştıkça Şaşarım)
1958 Famous Negro Heroes of America (Amerika'nın Ünlü Zenci Kahramanları)
Tarih
1956 A Pictorial History of the Negro in America (Amerikan Zencisinin Resimli Tarihi) Milton Meltzer ile birlikte
1962 Fight for Freedom: The Story of the NAACP (Özgürlük
Mücadelesi: Zencileri İlerletme Birliğinin Hikâyesi)
Küçükler için kitaplar
1932 Popo and Fifina, Children of Haiti (Popo ile Fifina, Haitili Çocuklar) Arna Bomtemps ile birlikte
1952 The First Book of Negroes (Zencilerin El Kitabı)
1954 The First Book of Jazz (Caz El Kitabı)
1956 The First Book of West İndies (Batı Hint Adaları El Kitabı)
1960 The First Book of Africa (Afrika El Kitabı)
Opera Librettosu
1949 Troubled Island (Dertli Ada—Besteci: William Grant Stili)
Antolojiler
1949 The Poetry of the Negro 1746-1949 (Zenci Şiiri 1946-1949)
1960 An African Treasury: Articles, Essays, Stories, Poems by Black
Africans (Afrika Hazinesi: Kara Afrikalılar-dan Makale, Deneme,
Hikâye ve Şiirler)
1963 Poems from Black Afrika (Kara Afrika'dan Şiirler) UNESCO Yayını
1964 New Negro Poets, U.S.A. (Amerika'nın Yeni Zenci Şairleri)
1966 The Book of Negro Humor (Zenci Mizahı)
1967 The Best Short Stories By Negro Writers (Zenci Yazarların En iyi Hikâyeleri)
Çeviriler
1947 Jacques Raumain'den Masters of the Dew (Çiğdeme Hükmedenler) Mercer Cook ile birlikte
1948 Nicolas Guillen'den Cuba Libre (Özgür Küba) Ben Frederic Carruthers ile birlikte
1951 Federico Garcia Lorca 'dan Gypsy Ballads (Çingene Türküleri)
1957 Gabriela Mistral'den Seçme Şiirler
Hughes Antolojisi
1958 The Langston Hughes Reader (Langston Hughes Antolojisi)
*
Bu kaynakça, Talât Sait Halman'ın Şiirler, Lanston Hughes
kitabından ve ozanın Selected Poems (1969) adlı yapıtından
yararlanılarak hazırlanmıştır. (Ç.N)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|