(Adana, 28 Haziran 1931 - İzmir, 17 Şubat 2008) Deneme­ci, eleştirmen, çevirmen.

Asıl adı Mehmet Zeki TOKYAY. Mehmet Halil ve Meh­met Doğan imzalarını da kullandı. Bahtiye Hanım ile Abdürrahim Tokyay'ın oğlu. Adana Lisesi'nden (1949) sonra Ha­va Harp Okulu'nu (1951) bitirdi. Hava Kuvvetleri'nin Eski­şehir ve Merzifon üslerinde pilot olarak görev yaptıktan sonra Almanya'ya gönde­rildi; dönüşünde Bandırma'ya atandı. Sağlık nedenleriyle pilotluktan ayrıldı (1957); İngilizce öğretmenliği eğitimi için ABD'ye gönderildi (1959). 1959-70 arasın­da İzmir Hava Lisan Okulu'nda İngilizce öğ­retmenliği yaptı. Kendi isteğiyle 1970'te ordu­dan ayrıldı. Aynı yıl Ege Üni. Yabancı Diller Okulu'nda İngilizce okutmanı olarak çalış­maya başladı; 1978'de buradan emekli oldu. TYS, Edebiyatçılar Derneği ve PEN Yazarlar Derneği üyesi. 

İlk öyküsü ("Sarı Recep") 1945'te Yeni Adana gazetesin­de, ilk şiirleri Adana Halkevi dergisi Görüşler'de çıktı (1947-49). Şiirlerini 1968'e kadar Aydınlık, Eylem ve Papirüs der­gilerinde sürdürdü. İlkin, Yön, Sosyal Adalet, Papirüs, Şiir Sanatı, Yeni Edebiyat, Yeni Dergi, Politika, Milliyet Sanat, Broy, Adam Sanat, Argos, kitap-lık, Sanat Dünyamız, Yeni Yüzyıl, Yeni Biçem dergi ve gazetelerinde yayımlanan dene­me, eleştiri ve inceleme yazılarıyla tanındı. Özellikle İkinci Yeni ve 1980 sonrası şairleri hakkında yazdığı inceleme ve eleştiri yazılarıyla dikkat çekti. "Denem/e/leştin" dediği yazı­larıyla günümüz şiir eleştirisinde önemli bir yer edindi. 1993'ten beri Adam Sanat Şiir Yıllığı'nı hazırladı. 

Ödül: "Orhan Veli'de Fikir Örgüsü" yazısıyla 1967 Yeni Dergi Eleştiri Ödülü; Tekrarın Tekrarı ile 1974 TDK Eleşti­ri Ödlü.

Yapıtları: Deneme-Eleştiri: Tekrarın Tekrarı, Ank.: Dost, 1972; Biri­kime Dayanmak, İzmir: Aydın, 1979; Şiirin Yalnızlığı, İst.: Broy, 1986; Çağının Tanığı Olmak, İst.: Yapı Kredi, 1993; Yazıdan Bak­mak, İst.: Adam, 1993; Şiir ve Eleştiri, İst.: Yapı Kredi, 1998. İnceleme: 100 Soruda Estetik, İst.: Gerçek, 1975. Anı: Şimdi Uzaklardasın, İst.: Adam, 1998. 

Derleme: İkinci Yeni Antolojisi, (T. Gönenç'le), İst.: Papirüs, 1969; Hece Taşları, İst.: İyi Şeyler, 1997; Yüzyılın Türk Şiiri (1900-2000), İst.: Yapı Kredi, 2001.

Çeviri: Gerçekçilik Açısından Kafka (R. Garaudy), İst.: Hür, 1965; Gerçekçilik Açısından Picasso (R. Garaudy), İst.: Hür, 1966; Ger­çekçilik Açısından Saint-John Perse (R. Garaudy), İst.: Uğrak, 1967; Güvercinliğimin Hikâyesi (İ. Babel), İst.: Gerçek, 1968; Bir Köpeğin Araştırmaları (F. Kafka), İzmir: Kovan, 1969; Görülmeyen Adam (R. Ellison), İst.: E, 1971; Yalnız Bir Avcıdır Yürek (C. McCullers), İst.: E, 1973; Şampiyonların Kahvaltısı (K. Vonnegut Jr.), İst.: E, 1974; Avrupa Gerçekçiliği (G. Lukacs), İst.: Payel, 1977; Yanılsama ve Gerçeklik (C. Caudwell), İst.: Payel, 1977; Kıyışız Bir Gerçeklik Üzerine (R. Garaudy), İst.: Aydın, 1981; Oza (A. Voznesenski), İst.: Ada, 1981; Ay ve Şenlik Ateşleri (C. Pavese), İst.: Adam, 1984; Nostromo (J. Conrad), İst.: Adam, 1985; İçimizdeki Şeytan (R. Ra-diguet), İst.: Can, 1987; ilk Filozoflar (G. Thomson), İst.: Payel, 1988; Orgel Kontunun Balosu (R. Radiguet), İst.: Can, 1989; Aiskhylos ve Atina (G. Thomson), İst.: Payel, 1990; Altın Gözde Yansımalar (C. McCullers), İst.: Can, 1991; Altındal I-H (J. G. Fra-zer), İst.: Payel, 1991; Doğal Tarih (J. Perucho), İst.: Can, 1991; Seçme Şiirler (A. Voznesenski), İst.: iyi Şeyler, 1992; ingiliz Posta Arabası (T. de Quincey), İst.: Yapı Kredi, 1993; Talih Kuşu (A. Tan), İst.: Can, 1994; Retorik (Aristoteles), İst.: Yapı Kredi, 1995; Kırbaç inince (J. Reed), ist.: Telos, 1997; Marksizm ve Biçim (F. Ja-meson), İst.: Yapı Kredi, 1997; Mensonge'un Peşinde Garip Arayış­larım (M. Bradbury), İst.: Telos, 1997; Tarih Adam (M. Bradbury), ist.: Can, 1997; Yanlış Okumalar (U. Eco), İst.: Can, 1997; Güney (C. Toibin), İst.: Can, ?. 

Kaynaklar: BF (Mayıs 1999); Kurdakul, Sözlük, 215-216; Karaali-oğlu, 173; Necatigil, isimler, 131; Özkırımlı, TEA, II, 395; Çongar, 336-342; Sombahar, "Özel Bölüm: Mehmet H. Doğan", S. 15 (Ocak-Şubat 1993); S. Akyol-M. Ergen, "Şairlerin Dostu Bir Eleş­tirmen", Cumhuriyet Kitap, 14 Mayıs 1998; H. Ergülen, "iyi Şiirin Dostu", aynı yerde; C. Yerli, "Şiir ve Eleştiri", aynı yerde; M. Sars­maz, "Ciddi Bir Eleştirmen", aynı yerde.