ana sayfa / h@vuz'dakiler (biyografi) /  ilkelerimiz
 iletişim-erişim / yapıt gönderme yerleği /  arşiv

 
Orhan Veli Kanık
--
-
 

13 Nisan 1914 tarihinde  İstanbul'da doğdu. Galatasaray'da başladığı öğrenimini, babasının atandığı Ankara'da Gazi İlkokulu ve Ankara Erkek Lisesi'nde sürdürdü.
Lise sıralarında Oktay Rifat ve Melih Cevdet'le  arkadaş oldu. Liseyi bitirince İstanbul'a dönerek, Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'ne girdi (1932), ancak yüksek öğrenimini yarım bıraktı (1935). 1936'da Ankara'ya döndü ve askere gidinceye dek PTT Genel Müdürlüğü Telgraf İşleri Reisliği Milletlerarası Nizamlar Bürosunda memurluk yaptı. 

Yedek subaylığını tamamlayınca, iki yıl kadar, yine Ankara'da, Milli Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu'nda çalıştı. 1947'de, Hasan Âli Yücel'in yerine Reşat Şemsettin Sirer'in bakan olarak atanması üzerine, Milli Eğitim Bakanlığında "antidemokratik bir hava" esmeye başladığını söyleyerek, görevinden istifa etti. 

1 Ocak 1949-15 Haziran 1950 tarihleri arasında yirmi sekiz sayı süren, on beş günde bir yayımlanan, iki sayfalık 'Yaprak'  dergisini çıkardı. Yaprak dergisi serüvenini sürdüremeyeceğini anlayınca Ankara'dan ayrılıp İstanbul'a gitti. Gene o yılın kasım ayı içinde, bir haftalığına geldiği Ankara'da, 10 Kasım 1950 gecesinde, yolda, onarım için kazılmış bir çukura düşerek ayağından yaralandı. İstanbul'a döndükten sonra, bir arkadaşının evindeyken, durumu birdenbire kötüleştiği için kaldırıldığı Cerrahpaşa Hastanesi'nde, 14 Kasım 1950 tarihinde beyin kanamasından öldü, Rumelihisarı Mezarlığı'na gömüldü. 

Garip ya da Birinci Yeni denilen akımın öncüsü, kuramcısı. Yirmi sekiz sayı süren Yaprak serüveni öncesinde, Ankara Erkek Lisesi'nde okul kooperatifinin parasıyla Oktay Rifat ve Melih Cevdet ile birlikte Sesimiz dergisini çıkarmışlardır. Biçemini belli eden ilk şiirlerini, yine, arkadaşları Oktay Rifat ve Melih Cevdet ile birlikte Varlık dergisinde yayımladı ve müthiş bir ilgi gördü. Şiir ve yazıları, Varlık dergisinden başka İnsan, Ses, Gençlik, Küllük, İnkılapçı Gençlik, Ülkü, Demet, İşte, Aile gibi dergilerde yayımlanmıştır. İkinci Dünya Savaşına katılmayan ve katılmış kadar etkilenen Türkiye'de, Türk şiirini bir takım kalıp ve klişelerden, şairanelikten, yıpranmış benzetmelerden kurtardı, kısa ve basit ama vurucu bir söylem -eda-  geliştirdi. Şiirin bilinen ve kabul gören sınır taşlarını yerinden oynattı. Yalın bir halk dili kullandı, yergi ve gülmeceden yararlanarak, sıradan yaşantıların şiirinin de yazılabileceğini gösterdi. 
 

 
Yapıtları

1941 Garip (Oktay Rifat ve Melih Cevdet'le birlikte)
1945 Garip (yalnız kendi şiirleriyle, genişletilmiş 2. baskı)
1945 Vazgeçemediğim
1946 Destan Gibi
1947 Yenisi
1949 Karşı
1951-1975 Bütün Şiirleri
 

  (D)

Orhan Veli (eigentlich: Orhan Veli Kanık; *13. April 1914 in İzmir; † 14. November 1950 in İstanbul) war ein türkischer Dichter und Erneuerer der türkischen Poesie.

 Während seiner Gymnasialzeit am Galatasaray Lisesi in İstanbul lernte er Oktay Rifat und Melih Cevdet kennen, mit denen er zusammen die Dichter-Gruppe Garip (Fremdartig) gründete. 1935 brach Orhan Veli sein Philosophiestudium an der Universität Istanbul ohne Abschluss ab und arbeitete in der Folge in der Post-Verwaltung in Ankara. 1942 bis 1945 folgte seine Militärzeit, anschließend arbeitete er im Übersetzungsbüro des Erziehungsministeriums. Er kündigte 1947 wegen eines antidemokratischen Klimas. Ab 1949 gab er die Literaturzeitschrift Yaprak (Blatt/Blätter) heraus, in der er seine Gedichte veröffentlichte. Er starb am 14. November 1950 an den Folgen eines Sturzes in eine Baugrube.

Der Name Garip drückt einen Bruch mit den herkömmlichen, als dekadent empfundenen Stilmitteln der osmanisch-türkischen Poesie aus. Stilistisch zeichnen sich Orhan Velis Gedichte durch die Aufnahme volkssprachlicher wie auch surrealistischer Elemente aus

Kaynakça/ Reference/ Quelle  

http://www.denizce.com/orhanveli.asp
http://www.cs.rpi.edu/~sibel/poetry/poems/orhan_ veli/_About/Bib
http://de.wikipedia.org/wiki/Orhan_Veli

--