Yalnız geçirdiğim beşinci gün. Pencereden
deniz görünüyor, uçsuz bucaksız. Üstünde irili ufaklı adalar. Motorların, yatların ve gemilerin geçtiği
masmavi deniz. Bu şirin yazevinin balkonunda beş yalnız geceyi sindirmeye çalışıyorum,
yanıp sönen deniz fenerleriyle dostluk kurarak. Deniz fenerleri uzaktan uzağa göz
kırparak: "Biz buradayız, korkma !" der gibiler Ne yazık ki korkmadığımı söyleyemem. Kapalı yerlerde yalnız olmak hep ürkütmüştür
beni. Agorafobisi olup da evin dışından korkan insanlara inat ben de evde yalnız
olmaktan hep garip bir ürküntü duymuşumdur. Akşam yemeklerini balkonda yiyorum. Yalnız yemek de pek fena olmuyormuş.
Radyomu açıyorum. Sürekli bir ses olsun istiyorum evin içinde. Televizyonlu bu son
yıllarda neredeyse radyo dinlemez olmuştum. Eski bir dost gibi dolduruverdi evimi.
Çocukluk ve ilk gençlik yıllarımda ne çok radyo dinlerdik. Babam, sabahları gözünü
açar açmaz radyonun düğmesini çevirirdi. "Yurttan Sesler" türküleriyle
bizi uyandırdığında öfkeli söylenirdik: "Öf, ne anlayışsız adam, biraz yavaş açsa olmaz sanki." Babam özellikle bizi uyandırmak için radyonun sesini biraz daha açardı.Benim tanıdığım ilk radyo kocaman, neredeyse televizyon
büyüklüğünde, koca düğmeli bir kutuydu. Evimizdeki aynalı konsolun üzerinde dururdu.
Açma düğmesini çevirdikten çok sonra ses gelirdi. Şimdi de kendi gibi yaşlanan konsolun
üstünde, çocukluk günlerimi çağrıştırmaya devam ediyor. Ay ışığının iyice aydınlattığı bu gecede deniz, gemiler, deniz fenerleri
öylesine güzel görünüyor ki. Eksik olan geçmişi paylaşacağım insan, bir dost. Radyolu
çocuk günlerimi bu gece doyasıya yaşamak istiyorum. Vasconcelos‘un Zeze’si gibi
bir düş mü kursam yoksa? Bir kurbağa, bir kuş ya da bir yıldız. Neden olmasın, ay
ışığında bile kendini cesurca gösteren şu akşam yıldızıyla neden söyleşmeyeyim?
Kaç gecedir o ve ben yalnız geçiriyoruz bu güzel yaz gecelerini. Neden bir dostluk
kurulmasın aramızda? "Biliyor musun cuma geceleri Mikrofonda Tiyatro saatlerini hiç kaçırmazdık
kardeşimle birlikte dinlerdik. " "Mikrofonda tiyatro da ne demek mi? Canım sen hiç radyoda bir oyunun
seslendirilmesini dinlemedin mi? Evet, evet işte öyle." "Brams’ı Sever misiniz? " "Hayır canım sana sormuyorum,
bir oyun adı. " "Sahne ışıkları, Bebek Evi Nora belleğimde iz bırakan oyunlardı. Hele
Wilhelm Tell ne çok etkilemişti beni. Wilhelm Tell’in oğlu bendim, başımdaki elma
ikiye bölünüvermişti. " Radyolu günlerde görüntüler değil, iz bırakan seslerdi. Oyunları seslendiren
tiyatro sanatçıları rollerine ve ses tonlarına göre kafamda şekillenirlerdi.
"Brams’ı Sever misiniz?" de Macide Tanır, olgun, duyarlı tiplemesiyle
orta yaşlı bir hanımefendi imajı yaratmıştı belleğimde. "Sahne Işıkları"
ndaki Palyaço Calvero‘yu seslendiren Kerim Afşar’dı. Yıllarca Calvero beni bırakmadı,
ona aşık olmuştum. - Gençliğinde insan ne de çabuk aşık oluyor. Lise son sınıftayken
yeşil gözlü bir oğlana tutulmuştum. Oğlanın çok etkileyici, yumuşak bir sesi vardı.
Oysa o, benim duygularımdan habersizdi. Onun için ne şiirler yazdım, öldüm bittim.
Bir gün tiyatro çalışmasında, o da görevliydi, öylesine düzeysiz davranıyordu ki,
o güzel insan birden gözümden düştü, bir sırça gibi kırıldı, tuzla buz oldu. Yazdığım
şiirleri de sobada yaktım. Sözün kısası bir saman alevi içimi kavurdu ve söndü.
-Radyolu günlerden yeşil gözlü oğlana atladım. Düşünce öylesine akışkan ki bir yerde
tutmak olası değil. Ay ışığı denizde bir yol oluşturdu. Karşıdaki adalara o yoldan gidebilirim.
Yalnızlığımı paylaşmak istediğim o parlak yıldız da gittikçe uzaklaşıyor, radyolu
günlerdeki çocukluğum ve ilk gençlik yıllarım gibi. Deniz fenerleri uzaktaki eski
dostlar gibi yalnız gecelerime el sallıyorlar. Başka bir şey de yapamazlar. Deniz
fenerlerinin ve yıldızların uzaktan uzağa yanıp sönen ışıkları , bir zamanlar yazdığım
dizeleri anımsattılar:" O eski yıllar / Kimi zaman yanıp sönen yıldızlar gibi
uzaklaşırlar... Düşünürüm: O geçmiş yılları yaşayanla bugünkü ben aynı mıyım?" Pek aynıyım diyemiyor insan. Yalnızca biyolojik bir değişim değil bu. Farklı
bir insan ortaya çıkıyor. Ama önemli olan eski "ben" ile yeni "ben"
i sevebilmek sanırım, barışık olabilmek. Bir de " İyi ki yaşamışım o günleri."
diyebilmek mi aslolan? İyi ki yaşamışım, dediğim
neler var yaşamımda? Fakülte yıllarımda gece derslerinden kaçıp tiyatroya gidişimiz
arkadaşlarla. Hemen usuma gelen bu. Özellikle bir hocamızın derslere geç gelmesini
bahane edip tiyatroda soluğu alışımız bugün hiç de utandırmıyor beni. İyi ki gitmişim,
diyorum yaşadığım taşra kentinin sınırlı koşullarını düşününce. Dersten
kaçtığımız o günleri anımsar da hiç AŞO’yu
düşünmez miyim? Hüzünlü göz
süzmelerini, iç çekmelerini hiç unutmadım ki.
Radyolu
günlerimin, genç günlerimin en renkli ve sıcak
yüzüydü AŞO. Mektuplarını yıllarca
"kıymetli evraklar" gibi sakladım. Aradan geçen beşli, onlu,
hatta yirmili
yılların eskitemediği dostluğu, sevgiyi yansıtan mektuplarını her
okuyuşumda hem
güldüm, hem ağladım.
Strauss’ un valsleri çalıyor
radyoda. Müzikle yalnızlığa bir tür meydan okumak benimki. Denizin üstünde beyaz
köpükler. Bir balıkçı motoru denize ağ atmış, bekliyor. Ağın üstünde martılar. Beyaz
kardelenler gibi suyun üstüne serpilmişler. Strauss’un ezgileriyle bir başka güzel
gözüküyorlar. Güneş birazdan batacak. Karşı adacıkların hemen arkasından denizin
içine akıp gidecek. Turuncu, sarı, kırmız çağrışımlarıyla bir büyücek tekerlek gibi
adaların arkasında yitecek güneş. Ondan sonra bulutlar pembeden mora, mordan kırmızıya
ve laciverte geçecek. Bir tansık gibi etkiliyor beni bu görüntü. Güneş bizim dünyamızı
aydınlatmanın huzuru ile başka dünyaları aydınlatmaya gidecek. Çocukluğumda Bostancı’da
da güneşin denizde batışını böylesi coşkularla izlerdim. Bostancı’daki çocuk yıllarımda
da radyonun yaşamımda önemli bir yeri oldu. Edebiyat saatlerinde Tarık Gürcan şiir
okurdu. Beni öylesine etkilemişti ki bu ses, belleğimde çok güzel genç bir insan
canlandırırdı. Yıllar sonra televizyonun yaşamımıza girişiyle Tarık Gürcan’ı televizyonda
görebildim. Giderek yaşlanmıştı. Sesinin tısını devam etmesine karşın genç yıllarındaki
gizemli ve tutkulu etkisini yitirmişti. Kim bilir, belki de bendeki yitirilişlerin
de payı vardı bu değişik algılayışlarda. Babam çocukluğumda: "Yiyeceklerin tadı mı değişti, yoksa bizim tat alma duyumuz mu körleşti,
hanım?" derdi anneme. Aynı şeyleri şimdi ben de ayrımsıyorum üzülerek. Portakallar,
salatalıklar daha bir güzel kokuyordu sanki. "Her şey yapaylaştı kardeş," diyordu Hayriye Hanım. "Yiyecekler
hep hormonlu. İnanır mısın pazardan aldığım patlıcanlar evde durduğu yerde büyüyor."
Ee, orası da doğru. Yapaylığın giderek
arttığı bir dünyada yaşadığımızı kim yadsıyabilir ki? Sadece patlıcanlar, biberler
mi? İnsan ilişkileri de hormonlu değil mi? Beş uzun gece geçti bu yaz evinde. Sular gene aydınlandı. Denizin yüzeyinde
irili ufaklı adacıklar. Adacıkların üstünde gök iyice aydınlandı. Gece göz kırpan
deniz fenerleri dinlenmedeler şimdi. Geceki inatçı imge kafamın içinde. Yıldızı
arıyor gözlerim. Karşı adanın üstünde doğuyordu. Akşamları doğan ilk yıldızdı o.
Bu gece de kalsaydım konuşur muydu benimle? Radyolu günlerimin küçük kızı yeniden
doluverir miydi evin içine? Gözlerimi yumuyorum. Radyolu çocuk günlerimi düşünüyorum olanca gücümle.
Doğan güneşin aydınlattığı Yunan adasındaki uzak köyler garip bir ışımayla belirmeye
başlarken, başım döner gibi oluyor kafama üşüşüveren onca imgeyle. Denizin ve adaların
yerinde şimdi radyolu çocuk günlerim can çekişmede. Önemli olan yaşadığım an, bir
dünle bir bugün arasında dengede duran. Biraz önce bavulunu hazırlıyordu oğlum,
kapatıp çıkıyor kapıyı. Denizin, dünyanın ortasında, orta yerinde yapayalnız durarak,
sularda süzülen bir sandal gibi gittiğini görüyorum çocukluğumun. Sonra yeniden çocuk sesleri, radyo sesleri... Kafam gibi gökyüzü de o mavi
rengiyle, başa çıkamıyor belleğimdekilerle...